IFS en Polyamorie

Polyamorie: liefde delen met meerdere mensen. Er zijn net zo veel verschillende vormen van als er mensen zijn die zich ermee bezig houden. Sommigen gebruiken liever andere termen: consensueel non-monogaam, ethisch non-monogaam, of juist open relatie. En over al die termen is ook weer van alles te zeggen (lees hier meer over wat polyamorie is). Waar ik in dit artikel op doel is: mensen die hun liefdesleven net even anders inrichten dan de norm. Ik denk nu: vallen kinksters daar ook onder? Sommige waarschijnlijk wel. Ik gebruik hier de term polyamorie, omdat ik die zelf gebruik in mijn persoonlijke leven. Het is een term waar ik zelf intiem bekend mee ben en die voor mij betekenis heeft. 

Mensen gaan relaties aan omdat het ons fijne dingen brengt. Met anderen delen, rusten in elkaars aanwezigheid of juist elkaar inspireren, bevredigt een belangrijke menselijke behoefte. We floreren in relatie met anderen. Relaties (in de breedste zin van het woord) zijn voedend voor ons. Maar: intieme relaties hebben, naast al dat moois, OOK de neiging om onze ‘gaten’ bloot te leggen. Om ons te laten zien wat we moeilijk vinden, waar we misschien (nog) niet zo goed in zijn. Bijvoorbeeld: je lief meldt dat hij de date-night graag wil verplaatsen omdat hij liever wil gaan sporten. Jij voelt je aan de kant geschoven. Oeps. Gat in de weg. Misschien wist je al dat dit gat er was, was je er al eens eerder in gelopen. Misschien is ie nieuw voor je. In ieder geval was je net nog ‘gewoon’ onderweg, en zit je nu vast. Op de bodem van het gat vind je een heel onzeker deel van jezelf. Misschien zegt het iets als: ‘Zie je wel...’ 

Mensen die hun liefdesleven net even wat anders inrichten, lopen net zo goed in dat soort gaten. Sterker nog, meer intieme relaties betekent meer mogelijke manieren waarop je zo’n gat tegenkomt. Immers, verschillende mensen spreken verschillende delen van ons aan. Misschien ben je je bij de ene lief bewuster van je uiterlijk en bij de ander van je creativiteit. En wanneer die ene lief dan niets zegt over je nieuwe tattoo, dan zou je daar zomaar een vervelend gevoel over kunnen hebben (hoera, een gat), terwijl je er bij die ander geen twee keer over nadenkt.

IFS: gereedschap om zelf weer uit een 'gat' te komen

Wanneer je dan in zo’n gat loopt, wat dan? Dan heb je A - een onderzoeksgebied voor je persoonlijke groei gevonden (nou, leuk hoor) en B - gereedschap nodig om weer uit dat gat te komen. Fijn als je dat gereedschap zelf bij je hebt. Je zit immers meestal in je eentje in dat gat. Mijn favoriete gereedschap is IFS: Internal Family Systems Therapy. Klopt, het is een therapievorm, en ja, therapie doe je meestal met een therapeut, en dus niet in je eentje. En toch kun je hier zelf mee aan de slag en raad ik je dat ook aan. 

In IFS ga je min of meer in gesprek met je eigen interne delen. Door als het ware naast dat (in het voorbeeld hierboven: onzekere) deel op de bodem van het gat te gaan zitten en nieuwsgierig te zijn, kun je meer te weten komen over dit deel. Een beetje zoals je zou luisteren naar een vriend die jou opbelt om te vertellen over een rottige situatie op zijn werk. Je hoeft er eigenlijk alleen maar aanwezig te zijn, te luisteren. Dat kan al een hele kunst zijn, want er zijn vaak andere delen ook aanwezig bij jou en dat onzekere deel in het gat. Misschien is er een deel die je wil afleiden, in de hoop dat je vergeet wat er zo vervelend voelt. Misschien is er een deel dat boos wordt, de ander de schuld geeft van jouw vervelende gevoel. Misschien is er een deel dat razend rationeel naar oplossingen zoekt, zodat dit nooit maar dan ook nooit meer hoeft te gebeuren. Voor alle delen die je opmerkt, kijk je of je daar nieuwsgierig bij aanwezig kunt zijn. Je neemt een soort houding aan die wil zeggen: ‘hallo, welkom, ik ben benieuwd wat je voor me komt doen?’ 

Dit onderzoek levert een relatie op (joe, alsof je er nog niet genoeg had): namelijk een relatie tussen jouzelf en een deel van jou (of meerdere delen van jou). Door de relaties met je verschillende delen te onderhouden met aandacht en nieuwsgierigheid, komt jouw hele innerlijke systeem meer in balans. Delen waar als het ware door jouzelf naar geluisterd wordt, nemen hun ‘natuurlijke’ rol aan en helpen je om de relaties met de mensen om je heen te navigeren. Wat betekent dat? Misschien dat het deel dat boos werd en de ander de schuld gaf, je helpt om voor jouw eigen waarheid op te komen. Door je zelfonderzoek ga je als het ware vóór je delen spreken in je relaties met mensen om je heen, in plaats van vanuit de delen. Dat boze deel hoeft niet meer boos te worden op die ander, omdat het al door jou gehoord is en je heeft laten weten wat er belangrijk is. Jij kunt nu rustig met die ander delen wat voor jou waar is.

En waarom is IFS dan juist voor polyamorie een goed gereedschap? Eigenlijk is het voor alle relatievormen een goed gereedschap (als het bij je past natuurlijk). Ook in monogame relaties kun je elkaar blijven uitdagen om niet om de gaten heen te lopen. Als jouw partner zich eenzaam voelt als jij een avondje weg bent, dan zou je kunnen zeggen: doe ik dat toch gewoon niet? Zo kun je de ander beschermen tegen diens eigen ‘gaten’, tegen het tegenkomen van dingen die echt lastig voor hen zijn. Best lief. Maar wat lever je ervoor in? En wat levert het je partner op? Ikzelf hoop dat ik steeds bereid ben om mezelf die vragen te blijven stellen.

Ben je geinspireerd om zelf aan de slag te gaan? Lees (of luister) dan vooral het boek No Bad Parts (Alle Delen Welkom) van Richard Schwartz, de grondlegger van IFS. Een boek geschreven voor iedereen die zelf aan de slag wil met diens interne delen. Hieronder vind je ook een oefening die ik wel eens meegeef om thuis te oefenen met waar we in sessies mee werken.

Delen Ontmoeten.

Download • 3.03MB